SỨ MỆNH

Nhân dịp kỷ niệm 100 năm cơ học lượng tử, 2025 được chọn là năm Quốc tế về Khoa học và Công nghệ Lượng tử (IYQ: International Year of Quantum Science and Technology). IYQ nhằm giúp nâng cao nhận thức công chúng về tầm quan trọng và ảnh hưởng của vật lý lượng tử cũng như các ứng dụng của nó trong các khía cạnh của đời sống. Bất kỳ ai, dù ở đâu đều có thể tham gia IYQ bằng cách giúp mọi người tìm hiểu về vật lý lượng tử hoặc đơn giản là dành thời gian để tự nghiên cứu.

Khoa học lượng tử thuộc về tất cả mọi người

Không một cá nhân, xã hội, quốc gia, tổ chức hay ngành học nào có thể tuyên bố quyền sở hữu, dù là trong quá khứ hay tương lai, của khoa học lượng tử. Khoa học lượng tử là tri thức chung mà tất cả mọi người đều có quyền tiếp cận.

IYQ ghi nhận và tôn vinh những người đã nỗ lực nghiên cứu, phát triển, ứng dụng và giảng dạy khoa học và công nghệ lượng tử, đồng thời tìm cách thu thập và giải đáp các thắc mắc từ bất kỳ ai muốn tìm hiểu thêm về lĩnh vực này.

Mọi người đều có thể tham gia

Những người hiểu biết về vẻ đẹp, sức mạnh và tầm quan trọng của khoa học và công nghệ lượng tử hãy khai thác IYQ như một cơ hội để chia sẻ tri thức của mình với những người ngoài lĩnh vực này. IYQ khuyến khích mọi người kết nối và giao lưu với những người từ nhiều nền văn hóa và quan điểm khác nhau.

Công nhận sự đồng thuận, tôn trọng ý kiến bất đồng và thừa nhận sự thiếu hiểu biết

Để tìm kiếm câu chuyện thống nhất, hãy ghi nhận quan điểm bất đồng. Để nhấn mạnh những tranh cãi và mâu thuẫn, hãy thừa nhận những điểm đồng thuận. Để quảng bá hoặc tìm hiểu kiến thức, hãy lưu ý đến những ẩn số.

Giúp mọi người tìm kiếm thông tin lượng tử đáng tin cậy

Rất nhiều điều đã và sẽ được nói về khoa học và công nghệ lượng tử mà không đúng sự thật hoặc gây hiểu lầm. Liều thuốc cho những phát ngôn này là tăng cường thông tin về lượng tử. Mọi người đều bắt đầu từ việc học những câu chuyện đơn giản, đôi khi không chính xác, để tiến tới những hiểu biết sâu sắc và tinh tế hơn. IYQ hướng tới việc gặp gỡ mọi người ở mức độ hiểu biết hiện tại của họ và giúp họ xây dựng con đường cho hành trình khám phá này.

Làm gương cho các lý tưởng của hành vi khoa học

Thường có sự khác biệt giữa cách chúng ta hy vọng nghiên cứu khoa học được thực hiện và cách nó thực sự được thực hành bởi các cá nhân và tổ chức. IYQ là cơ hội để truyền đạt và làm gương cho những lý tưởng về cách khoa học nên được thực hiện, với hy vọng các thế hệ tương lai sẽ tiếp nhận những giá trị này.

Trung thực

Tự hào về quá khứ và lạc quan về tương lai là điều đáng hoan nghênh, và các câu chuyện thường phải được đơn giản hóa vì sự cần thiết, nhưng IYQ luôn nên đặt trọng tâm vào sự trung thực về quá khứ và tương lai của khoa học và công nghệ lượng tử.

Vui vẻ!

Nếu lượng tử đã mang lại niềm vui cho cuộc sống của bạn, hãy chia sẻ niềm vui này với người khác.

BỐI CẢNH & LỊCH SỬ

IYQ bắt đầu như một phong trào cơ sở do một nhóm nhỏ các nhà khoa học, nhà giáo dục và nhà sử học khởi xướng. Họ nhận ra rằng kỷ niệm 100 năm của cơ học lượng tử vào năm 2025 là một dịp hoàn hảo để nâng cao nhận thức của công chúng về tầm quan trọng của khoa học và công nghệ lượng tử đối với nhân loại trong suốt 100 năm qua, cũng như sự ảnh hưởng ngày càng gia tăng của nó trong 100 năm tới. Thông tin về ý tưởng này nhanh chóng lan rộng trong mạng lưới quốc tế của những cá nhân có cùng chí hướng, những người đã tiếp cận các hội khoa học và xây dựng nguyên tắc định hướng cho tất cả những người tham gia vào việc lên kế hoạch kỷ niệm 100 năm cơ học lượng tử hướng đến công chúng.

Nhận thức được tầm quan trọng của khoa học lượng tử và nhu cầu nâng cao hiểu biết về tác động của nó trong quá khứ và tương lai, hàng chục hội khoa học quốc gia đã chính thức hợp tác để ủng hộ IYQ và đề xuất việc kỷ niệm 100 năm cơ học lượng tử thông qua một năm quốc tế do Liên Hợp Quốc tuyên bố. Lộ trình ủng hộ sự kiện này cũng bao gồm sự tham gia của Liên minh Quốc tế về Vật lý Thuần túy và Ứng dụng (IUPAP), Liên minh Quốc tế về Hóa học Thuần túy và Ứng dụng (IUPAC), Liên minh Quốc tế về Tinh thể học (IUCr) và Liên minh Quốc tế về Lịch sử và Triết học Khoa học và Công nghệ (IUHPST).

Với sự ủng hộ rộng rãi từ cộng đồng khoa học quốc tế, nhiều chính phủ quốc gia cũng đứng sau sáng kiến này, đặc biệt là vì vai trò quan trọng của khoa học và công nghệ lượng tử trong việc phát triển các giải pháp bền vững trong lĩnh vực năng lượng, giáo dục, truyền thông và y tế.

Dưới sự dẫn dắt của Mexico, vào tháng 5 năm 2023, Hội đồng Chấp hành của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc (UNESCO) đã thông qua một nghị quyết khuyến khích việc tuyên bố chính thức của Liên Hợp Quốc. Sau đó, vào tháng 11 năm 2023, Đại hội đồng UNESCO đã chính thức ủng hộ đề xuất này với sự đồng tài trợ của gần 60 quốc gia.

Đến tháng 5 năm 2024, Ghana đã chính thức đệ trình một nghị quyết lên Đại hội đồng Liên Hợp Quốc để tuyên bố năm quốc tế này. Vào ngày 7 tháng 6 năm 2024, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã chính thức tuyên bố năm 2025 là Năm Quốc tế về Khoa học và Công nghệ Lượng tử. Nghị quyết này được đồng tài trợ bởi hơn 70 quốc gia, đại diện cho hơn 5 tỷ người.

Ghi chú: Thông tin được dịch từ trang web chính thức của IYQ 2025: About IYQ