Chuỗi bài giảng về Toán học - Mô hình hoá thế giới thực

Thực hiện kế hoạch năm 2023 của Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học giai đoạn 2021-2030, ngày 11/11/2023, Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán (VIASM) đã phối hợp với Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 tổ chức Khóa học “Toán học - mô hình hoá thế giới thực”. Tham dự khai mạc khóa học, về phía Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán có PGS.TS. Lê Minh Hà, Giám đốc điều hành, TS. Trịnh Đình Vinh - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2. Hai giảng viên của khoá học đến từ thành phố Hồ Chí Minh: TS. Trần Thị Tuấn Anh - Trường Công nghệ và Thiết kế, Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh và TS. Tạ Thị Nguyệt Nga - Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh. Khoá học cósự tham gia của 250 giảng viên, nhà nghiên cứu trẻ, học viên sau đại học, sinh viên ngành Sư phạm Toán, Tin và Khoa học Tự nhiên thuộc Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 và các trường đại học, cao đẳng khu vực lân cận.

PGS.TS. Lê Minh Hà - Giám đốc điều hành VIASM phát biểu khai mạc tại Khóa học.

TS. Trịnh Đình Vinh - Phó hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Hà Nội 2 phát biểu chào mừng Khoá học

Phát biểu tại Chương trình khai mạc, PGS.TS Lê Minh Hà trao đổi về Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển toán học giai đoạn 2021-2030 và đặc biệt là những hoạt động hỗ trợ cho học sinh và giáo viên, sinh viên sư phạm các ngành Toán học và STEM nói chung về toán học và các ứng dụng liên môn. Một trong những năng lực quan trọng trong chương trình 2018 mà bấy lâu nay chưa được quan tâm đúng mức là năng lực mô hình hoá bằng công cụ toán học, và vì thế đây là chủ đề chính của khoá học này. PGS. TS Lê Minh Hà hy vọng rằng trong tương lai, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 sẽ cùng tiếp tục cộng tác với Viện NCCCT để tổ chức các hoạt động dành cho giáo viên và sinh viên sư phạm của trường cũng như của khối các trường sư phạm trong khu vực.

Phát biểu chào mừng Khoá học, TS. Trịnh Đình Vinh - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 gửi lời cảm ơn trân trọng đến VIASM và các giảng viên đã phối hợp với Nhà trường tổ chức Khóa học nhiều ý nghĩa, tạo cơ hội và truyền cảm hứng yêu Toán học cho giảng viên và sinh viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2, góp phần nâng cao hiểu biết về phương pháp giảng dạy và phát triển Toán học và ứng dụng Toán học.

TS. Tạ Thị Nguyệt Nga - Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh bắt đầu với bài giảng: “Mô hình hóa những ví dụ khởi đầu” 

Trong bài giảng của mình, TS. Tạ Thị Nguyệt Nga cho biết: “Quy trình mô hình hoá toán học gồm nhiều bước quan trọng. Đầu tiên cần chuyển vấn đề thực tế thành bài toán. Ở bước này, chúng ta không chỉ cần hiểu các vấn đề thực tế mà còn phải biết cách chuyển các dữ kiện thành bài toán: gồm các biến, các giả thiết và các tham số quan trọng và xác định đầu ra của mô hình. Cải tiến mô hình và quay trở lại bài toán ban đầu cũng là một bước quan trọng trong chu trình mô hình hoá. Phân tích ví dụ định vị GPS để hiểu được, yếu tố kỹ thuật, trong các bài toán thực tế rất quan trọng, chính khi vượt qua được những khó khăn về mặt kỹ thuật mà những mô hình mới ra đời, chuyên sâu hơn, khó hơn, giải quyết triệt để được vấn đề”. Bài giảng cũng đề cập đến dạy học STEM, giới thiệu các kỳ thi mô hình hoá và các tài liệu bổ ích cho giáo viên, trong dạy học nhằm phát triển năng lực Toán học theo định hướng chương trình phổ thông mới, đặt biệt là năng lực mô hình hoá.

Bài giảng “Toán học trong khai thác dữ liệu” của TS. Trần Thị Tuấn Anh - Trường Công nghệ và Thiết kế, Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh.

TS. Trần Thị Anh Tuấn nhấn mạnh trong bài giảng của mình: “Toán học đóng một vai trò rất quan trọng việc khai thác dữ liệu để mô hình hóa thế giới thực. Có hai giai đoạn quan trọng được xem xét khi tìm hiểu vai trò của toán học trong khai thác dữ liệu: sử dụng dữ liệu để xây dựng mô hình và sử dụng dữ liệu để kiểm định mô hình đã xây dựng.Trong việc xây dựng mô hình từ dữ liệu, toán học đóng vai trò quan trọng trong mọi bước của quá trình này. Kết quả của công việc này có thể là một mô hình Toán học được mô tả đầy đủ với sự hỗ trợ của dữ liệu. Và các công cụ làm việc với dữ liệu như thống kê (Statistics), khai thác dữ liệu (data mining), phân tích dữ liệu (data analytics), khoa học dữ liệu (data science) … đều cần đến vai trò của Toán học. Trong quá trình sử dụng dữ liệu để kiểm tra, kiểm chứng mô hình đã xây dụng cũng rất cần đến vai trò của Toán học. Toán học cũng cung cấp nền tảng quan trọng của các công cụ xử lý dữ liệu phục vụ cho quá trình này”.

Khóa học được các học viên vô cùng hào hứng đón nhận và trao đổi. Thông qua khoá học này, học viên được trang bị những kiến thức mới, những bài học để phát triển năng lực mô hình hóa và kỹ năng mô hình hóa (modelling) cũng như được tìm hiểu các ví dụ về vận dụng và sử dụng công cụ Toán học trong việc giảng dạy các môn học STEM.

Cùng xem thêm các hình ảnh về khóa học!