Sáng ngày 27/11/2023, Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán (VIASM) đã tiếp đón GS. Antoine Petit, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc điều hành Trung tâm nghiên cứu Khoa học quốc gia Pháp (CNRS) và một số thành viên thuộc CNRS đến thăm và có buổi làm việc tại Viện.

Đoàn đại biểu CNRS gồm:

• GS. Antoine Petit - Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc điều hành;
• GS. Jean-Stéphane Dhersin - Phó Giám đốc Khoa học phụ trách Toán;
• Ông Edouard Besserve, Phó Giám đốc phụ trách hợp tác quốc tế và các nước châu Á, châu Đại dương, Nga và Đông u;
• GS. Dominique Baillargeat, Giám đốc khu vực Đông Nam Á và Giám đốc điều hành CNRS@CREATE;
• Bà Isabella Villavicencio-Alvergue, Phụ trách hợp tác quốc tế khực vực châu Âu;
• Bà Célia Choimet, Phụ trách hợp tác quốc tế Văn phòng khu vực Đông Nam Á;
• Ông Denis Fourmeau, Tùy viên Hợp tác khoa học Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam.

Về phía Việt Nam có:

• GS. Ngô Bảo Châu, Giám đốc khoa học VIASM, tham dự trực tuyến;
• PGS.TS. Lê Minh Hà, Giám đốc điều hành VIASM;
• GS. Hồ Tú Bảo, Phòng Thí nghiệm Khoa học Dữ liệu, VIASM;
• PGS.TS. Đào Thị Thanh Bình, Trường Đại học Hà Nội;
• PGS.TS. Nguyễn Việt Dũng, Viện Toán học, Viện Hàn lâm KHCN Việt Nam;
• TS. Hoàng Văn Hà, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - ĐHQG TP. Hồ Chí Minh, tham dự trực tuyến;
• GS.TSKH. Phùng Hồ Hải, Viện Toán học, Viện Hàn lâm KHCN Việt Nam;
• GS.TSKH. Lê Tuấn Hoa, Viện Toán học, Viện Hàn lâm KHCN Việt Nam;
• TS. Trần Quang Hóa, Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế;
• TS. Trịnh Thị Hường, Trường Đại học Thương mại;
• GS.TSKH. Vũ Hoàng Linh,Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - ĐHQG Hà Nội;
• GS.TSKH. Đỗ Đức Thái, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.

Về phía phòng nghiên cứu quốc tế Việt - Pháp về Toán học và các ứng dụng (IRL FVMA):

• GS. Jean Lannes, Đại học Paris Diderot (Paris 7), Pháp
• GS. Marc Peigne, Đại học Tours, Pháp, tham dự trực tuyến
• GS. Lionel Schwartz, Đại học Paris 13, Pháp

Phát biểu khai mạc hội thảo, GS. Ngô Bảo Châu nêu bật tầm quan trọng của các hợp tác toán học Pháp - Việt. Từ thời kỳ chiến tranh, các nhà toán học Pháp như Laurent Schwartz, Alexander Grothendieck… đã sang thăm và giảng bài ở Việt Nam, đấu tranh ủng hộ Việt Nam và chống chiến tranh. Trong những năm 1990, các nhà toán học Pháp đã thành lập tổ chức PICS For Math Vietnam nhằm hỗ trợ trao đổi toán học giữa hai nước, đồng thời hỗ trợ, phối hợp tổ chức các chương trình cao học ở hai miền, là nguồn cung cấp chính cho một thế hệ mới các nhà toán học của Việt Nam. Cùng với sự thành lập của Phòng nghiên cứu quốc tế Pháp - Việt về toán học và ứng dụng (IRL FVMA), hy vọng rằng hợp tác giữa hai nước sẽ tạo nên những bước phát triển mới.

Chủ tịch của CNRS, GS. Antoine Petit cũng đánh giá cao kết quả hợp tác trong thời gian qua và đây chính là lý do trong chuyến công tác ngắn ngày tại Việt Nam, ông muốn đến thăm và tìm hiểu thêm về các hoạt động của IRL FVMA và của Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán.

Tại buổi gặp gỡ, PGS.TS. Lê Minh Hà, Giám đốc điều hành VIASM đã có bài giới thiệu sơ bộ về sự ra đời và phát triển của Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán cũng như bày tỏ sự cảm ơn đặc biệt đối với Trung tâm nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp trong các hoạt động hợp tác đã diễn ra giữa VIASM và CNRS suốt những năm đầu thành lập đến nay. Trong khuôn khổ hoạt động hợp tác Pháp-Việt trong năm 2022, 2023, VIASM đã đón tiếp hơn 30 khách mời và nghiên cứu viên đến làm việc tại Viện trong thời gian từ 1 đến 8 tuần. 1-2 sinh viên Việt Nam đã được tuyển chọn đến học tập tại ENS Paris mỗi năm.
Phòng nghiên cứu quốc tế Việt - Pháp về Toán học và các ứng dụng” (IRL FVMA) giữa Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VAST), CNRS và VIASM được thành lập năm 2022 và đặt tại VIASM là tiếp nối của dự án Phòng thí nghiệm liên kết quốc tế ForMath Vietnam (Laboratoire International Associé Formath Vietnam-LIA FV). Mục tiêu của phòng thí nghiệm là thúc đẩy hợp tác Toán học giữa Việt Nam và Pháp, hỗ trợ trao đổi nghiên cứu trong các chương trình hợp tác Tiến sĩ, Thạc sĩ cũng như các hoạt động hội nghị, khóa học, trường hè. Phát biểu tại cuộc gặp, GS. Lionel Schwartz - Đại học Paris 13 đã nêu tóm tắt lịch sử hình thành và phát triển của LIA FV và sự ra đời của IRL FVMA. Các hoạt động của IRL FVMA năm 2023 tập trung vào 4 lĩnh vực nghiên cứu chính: Đại số-Hình học-Tôpô-Toán rời rạc; Khoa học máy tính và ứng dụng; Tối ưu và điều khiển; Xác suất-Thống kê và Tài chính. Một số các hội thảo/ trường hè được tổ chức trong khuôn khổ hợp tác như: Trường hè Toán Sinh, Trường hè về Hình học vi phân…

Về các hoạt động hợp tác đào tạo tại phía Bắc, GS. Phùng Hồ Hải - Viện Toán học, VAST đã trình bày về nhiệm vụ chung cũng như các kết quả đã đạt được trong chương trình đào tạo Thạc sĩ, Tiến sĩ phối hợp Pháp - Việt. Trong giai đoạn 2022-2023, nhiều nhà toán học Việt Nam và Pháp đã được mời đến trao đổi nghiên cứu giữa hai nước, như GS. Marc Peigne (ĐH Tours), GS. Samir Adly (ĐH Limoges), PGS.TS. Đoàn Trung Cường, PGS.TS. Phan Thị Hà Dương (Viện Toán học)...

Tại phía Nam, các hoạt động phối hợp đã gặt hái được nhiều thành công vang dội. Chương trình Thạc sĩ toán ứng dụng Việt-Pháp đã thu hút được đông đảo sinh viên đăng ký, trong đó nhiều người sau này đã trở thành các nhà toán học có tên tuổi, làm việc tại nhiều trường đại học lớn ở trong nước và nước ngoài như GS. Phan Thành Nam (LMU Munich), PGS.TS. Lương Đăng Kỳ (Trưởng Bộ môn Sư phạm Toán, Trường Đại học Quy Nhơn)...
Sau khi nghe các báo cáo giới thiệu về lịch sử, cơ cấu tổ chức và hoạt động, các kết quả của IRL FVMA đặc biệt trong 2 năm sau đại dịch covid-19, các đại biểu nghe 2 báo cáo tiêu biểu của các nhà toán học trẻ đã làm nghiên cứu sinh tại Pháp. Khi trở về nước, các nhà toán học vẫn tiếp tục cộng tác với các nhóm nghiên cứu ở Pháp và bước đầu có những thành công nhất định trong nghiên cứu.
Báo cáo đầu tiên của TS. Trịnh Thị Hường trình bày về các kết quả nghiên cứu và hợp tác với giáo sư Christine Thomas-Agnan - Đại học Toulouse từ năm 2014. Hướng nghiên cứu chính của TS. Hường là lý thuyết mô hình hồi quy phi tuyến và phương pháp phân tích số liệu đa hợp (CoDa) và áp dụng trong các chủ đề về hệ thống thực phẩm, nông nghiệp và biến đổi khí hậu tại Việt Nam. Các kết quả nghiên cứu đã được đăng trên 05 công trình các tạp chí uy tín quốc tế. Bên cạnh đó, TS. Hường cũng hoạt động tích cực trong mạng lưới thống kê Việt Nam (Vietnam Applied Statistics Network, VASN) với các hội thảo và tập huấn cho giáo viên, giảng viên trên toàn quốc. Trong năm 2024, thông qua hỗ trợ từ viện VIASM và trường Đại học Toulouse, nhóm nghiên cứu của giáo sư Christine Thomas-Agnan gồm các chuyên gia từ Pháp và Tây Ban Nha sẽ đến viện VIASM để tiếp tục dự án nghiên cứu này.
Báo cáo thứ hai của TS. Trần Quang Hoá, giảng viên Khoa Toán học, Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế. Anh bảo vệ tiến sĩ Toán học tại Viện Toán học Jussieu (Đại học Paris VI) năm 2017 dưới sự hướng dẫn của GS. Marc Chardin. Lĩnh vực nghiên cứu của anh là Đại số giao hoán và một số chủ đề liên quan trong hình học đại số. Năm 2018, anh trở về công tác tại Việt Nam, nhưng anh vẫn duy trì được sự hợp tác hiệu quả với các nhà khoa học ở Pháp. Năm 2023, TS. Trần Quang Hoá và GS. Marc Chardin vừa được Viện Hàn lâm Khoa học Pháp trao giải thưởng “Bệ phóng hợp tác song phương trong nghiên cứu giữa Pháp và các nước ASEAN” cho dự án “Mô tả hình học trong đại số giao hoán”. Giải thưởng tạo ra cơ hội thúc đẩy hơn nữa sự hợp tác nghiên cứu giữa các nhà khoa học Pháp với các đồng nghiệp ở Việt Nam, đặc biệt với nhóm nghiên cứu ở Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế.
Các đại biểu tham dự đã trao đổi nhiều nội dung khác, về mối quan hệ giữa AI và Toán học, về cơ hội việc làm của ngành Toán, đào tạo sau đại học ngành Toán cũng như các cơ hội phát triển toán học, hợp tác giữa hai nước….
Tổng kết hội thảo, PGS. Lê Minh Hà cho rằng một thế hệ mới các nhà toán học Việt Nam hiện nay đã học tập và làm việc tại Pháp sẽ là một cầu nối hợp tác rất quan trọng giữa hai nước và cần được tiếp tục tăng cường sự kết nối, hợp tác. GS. Antoine Petit khẳng định sự ủng hộ tiếp tục của CNRS với các hoạt động nghiên cứu tại Việt Nam và hy vọng rằng trong tương lai sẽ có những bước phát triển hợp tác sâu sắc hơn, tiếp nối những kết quả đã đạt được.

Một số hình ảnh tại cuộc gặp: 

Ảnh 1: Phát biểu khai mạc của GS. Ngô Bảo Châu
Ảnh 2: Bài trình bày của PGS.TS. Lê Minh Hà
Ảnh 3: GS. Antoine Petit phát biểu cuộc gặp
Ảnh 4: Bài trình bày của GS. Lionel Schwartz
Ảnh 5: Bài trình bày của GS. Marc Peigne
Ảnh 6: Ông Denis Fourmeau, Tùy viên Hợp tác khoa học Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam phát biểu
Ảnh 7: TS. Trần Quang Hóa và TS. Trịnh Thị Hường trình bày các kết quả trong quá trình hợp tác với các Giáo sư Pháp
Ảnh 8: Phần thảo luận của các đại biểu tham dự (1, 2)
Ảnh 9: Đoàn đại biểu CNRS và các đại biểu Việt Nam tham dự cuộc gặp
Ảnh 10: PGS.TS. Lê Minh Hà cùng đoàn đại biểu CNRS tham quan trụ sở Viện (1, 2, 3, 4)
Ảnh 11: GS. Antoine Petit gặp gỡ GS. Nguyễn Hữu Việt Hưng và TS. Ngô Anh Tuấn hiện đang làm việc tại Viện