Giáo sư Endre Szemerédi nhận Giải thưởng Abel từ vua Harald

Một số hình ảnh buổi của buổi Lễ


Giáo sư Endre Szemerédi, Viện Toán AlfrésResnyi – Viện Hàn lâm Khoa học Hungary, và Viện Khoa học máy tính – ĐHTH Rutgers, Mỹ, được trao Giải thưởng Abel 2012. Lý do trao Giải thưởng là: “Vì cống hiến chủ yếu trong các lĩnh vực: Toán rời rạc, Khoa học máy tính, cũng như sự công nhận những đóng góp có ảnh hưởng sâu rộng và lâu dài đối với Lý thuyết số cộng tính và Lý thuyết Ergodic”.


GS E. Szemerédi sinh ngày 20 tháng 8 năm 1940 tại Budapest, Hungary.
Ông là thành viên của Viện Toán học Alfrés Resnyi thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Hungary. Từ năm 1986 Ông là Giáo sư ngành Khoa học máy tính, ĐHTH Rutgers, Mỹ.


Ông được miêu tả là một nhà toán học với khả năng đặc biệt và ảnh hưởng của Ông với ngành này là vô cùng to lớn. GS E. Szemerédi bắt đầu sự nghiệp Toán học khá muộn. Ông học một năm ở trường Y và làm việc tại một nhà máy trước khi chuyển sang ngành Toán. Tài năng Toán học phi thường của Ông được phát hiện bởi GS. Paul Erdos, khi Ông còn là một sinh viên ở Budapest. E. Szemerédi đã đáp ứng những kỳ vọng của thầy mình bằng việc chứng minh hàng loạt các định lý cực kỳ quan trọng. Rất nhiều thành quả của Ông đã khơi dạy các nghiên cứu trong tương lai và đặt nền móng cho những định hướng mới trong Toán học.


Nhiều công trình mang tên Ông. Một trong những công trình quan trọng nhất của ông là Định lý Szemeredi, trong đó khẳng định rằng một tập hợp tùy ý các số nguyên với mật độ dương, bao giờ cũng có một cấp số cộng với độ dài tùy ý. Chứng minh của Endre Szemerédi sử dụng nhiều lập luận sâu sắc và được đánh giá là vô cùng quan trọng. Trong chứng minh đã sử dụng một kết quả quan trọng mà ngày nay được gọi là bổ đề chính quy Szemeredi. Đó là kết quả về sự phân loại cấu trúc của các đồ thị cỡ lớn.


GS E. Szemerédi cũng có nhiều đóng góp sâu sắc, quan trọng và có tầm ảnh hưởng tới ngành Toán học rời rạc và mặt lý thuyêt của Khoa học máy tính. Trong Toán học rời rạc, phải kể đến Định lý Szemeredi – Trotter, Phương pháp bán ngẫu nhiên Ajtai – Komlos–Szemeredi, Định lý tổng – tích Erdos –Szemeredi và Bổ đề Balog-Szemeredi-Gowers. Trong lĩnh vực Khoa học Máy tính các công trình của Ông gồm mạng lưới phân loại Ajtai-Komlos-Szemeredi, Hasing scheme Fredman-Komlos-Szemeredi.


E. Szemerédi đã nhận nhiều giải thưởng và danh hiệu vì sự đóng góp cho Toán học và Khoa học máy tính. Năm 2008 ông đã nhận được giải thưởng Leroy P. Steele vì những đóng góp có ảnh hưởng lâu dài cho nghiên cứu của cộng đồng toán học Mỹ. Cùng năm đó ông cũng nhận được giải thưởng Rolf Schock cho Toán học của Viện Hàn lâm Khoa học Thụy Điển.


Ông giữ vị trí giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Stanford (1974), Đại học McGill, Montreal (1980), Đại học Nam Carolina (1981-1983), và Đại học Chicago (1985-1986). Ông là học giả xuất sắc mang tên Fairchild tại Viện Công Nghệ California năm 1987-1988. Ông cũng giữ ghế Eisenstadt của Trung tâm Nghiên cứu Toán ĐHTH Montreal. Năm 2008, Ông là giáo sư mang tên Eisenbud tại Viện Nghiên cứu Toán, Berkeley.


E. Szemerédi là Viện sĩ của Viện Hàn lâm Khoa học Hungary và Viện Hàn lâm Khoa học quốc gia Mỹ.


Năm 2012, nhân dịp sinh nhật lần thứ 70 của GS E. Szemerédi, Viện toán Alfred Renyi và Hội Toán học Janos Bolyai đã tổ chức một cuộc hội thảo tại Budapest để mừng cho những thành tựu mà ông đạt được.


Trong cuốn sách “Một chí tuệ khác thường” được xuất bản chỉ phục vụ cho Hội thảo này có viết: “Szemerédi có một trí tuệ khác thường. Não của ông ta có một cấu trúc khác với các nhà Toán học khác. Nhiều người trong chúng tôi ngưỡng mộ lối suy nghĩ độc đáo và tầm nhìn phi thường của Ông”.


Tiểu sử của Szemerédi trong thông báo của Viện HLKH Nauy nhân dịp trao Giải thưởng (Bùi Việt Chính lược dịch)