NGÀY HỘI TOÁN HỌC MỞ MATH OPEN DAY 2019: ''Toán học ở khắp mọi nơi''

Hoạt động khoa học

NGÀY HỘI TOÁN HỌC MỞ MATH OPEN DAY 2019: "Toán học ở khắp mọi nơi"

Chủ nhật, ngày 3/11/2019, Ngày hội Toán học mở (MOD 2019) với chủ đề “Toán học ở khắp mọi nơi” do Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán (VIASM) phối hợp với Đại học Quốc gia Hà Nội và Sở GD&ĐT Hà Nội tổ chức tại khuôn viên của Đại học Quốc gia Hà Nội, đã diễn ra và thành công tốt đẹp. MOD 2019, đã thu hút gần 3000 lượt người tham dự gồm học sinh ở các lứa tuổi khác nhau từ tiểu học cho đến các học viên sau đại học, các thầy cô giáo, nhà khoa học và tất cả những người quan tâm đến toán học và khoa học đến từ Hà Nội và các tỉnh khu vực phía Bắc như: Bắc Ninh, Hải Phòng, Ninh Bình, Hà Nam, Hưng Yên, Hải Dương, Lào Cai, Lạng Sơn…

Ngày hội Toán học mở vui mừng được chào đón sự tham dự của PGS.TSKH. Vũ Hoàng Linh - Tổng thư ký Hội Toán học Việt Nam; PGS. TS. Phạm Bảo Sơn - Phó Giám đốc Đại học Quốc gia HN; NGƯT, TS. Lê Ngọc Quang - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội; GS. TSKH. Trần Văn Nhung - Nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo; GS. TSKH. Hồ Tú Bảo, Giám đốc Phòng thí nghiệm Khoa học dữ liệu - Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán; GS.TSKH. Phùng Hồ Hải - Viện trưởng Viện Toán học, Viện Hàn lâm KH và CN Việt Nam và nhiều lãnh đạo các Trường đại học, Viện nghiên cứu, các Khoa Toán và Ban Giám hiệu các Trường quốc tế, Trường THPT, THCS, Tiểu học của Hà Nội và khu vực lân cận đến tham dự.

Ngày hội Toán học mở là hoạt động được tổ chức thường niên của Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán, tiếp nối sự thành công của 4 mùa trước lần lượt là: 2015 - “Toán học trong vỏ hạt dẻ”; 2016 - “Bản giao hưởng số Pi”; 2017 - “Mùa Toán - Từ những chiều ẩn giấu”; 2018 - “Toán học giải mã thế giới hỗn độn”. Phát biểu khai mạc Ngày hội, PGS. Lê Minh Hà - Giám đốc điều hành Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán cho biết: Tiếp nối thành công của Ngày hội toán học mở diễn ra ở ba miền của đất nước những năm trước đây, Chủ đề của năm nay “Toán học ở khắp mọi nơi” do hội toán học thế giới lựa chọn dành cho ngày toán học thế giới (14/3) nhấn mạnh vai trò quan trọng của toán học trong mọi mặt của đời sống và trong suốt lịch sử của loài người.

Các hoạt động của Ngày hội toán học mở năm nay vẫn giữ truyền thống như các năm trước, gồm 3 phần: 1) Hoạt động chuyên môn: Bài giảng “Thống kê và Xác suất trong chương trình giáo dục phổ thông mới”, 2) Triển lãm “Những ô cửa Toán học”, 3) Trải nghiệm “Trong xứ sở Toán học diệu kỳ”. Các hoạt động trải nghiệm tại Ngày hội đa dạng và muôn màu sắc thông qua những ứng dụng vô cùng gần gũi của Toán học trong mọi mặt của đời sống.

Một trong những điểm được đặc biệt quan tâm đối với môn Toán trong Chương trình giáo dục phổ thông mới là mối liên hệ giữa toán học với các môn học, với các ứng dụng của toán học và việc học toán thông qua các hoạt động trải nghiệm, các hình thức hoạt động khác nhau. Các nội dung, hoạt động của MOD 2019 cho thấy quan điểm, triết lý chương trình có thể được hiện thực hóa như thế nào.

PGS. Lê Minh Hà - Giám đốc điều hành VIASM phát biểu khai mạc Ngày hội toán học mở 2019

Thay mặt cho đơn vị phối hợp tổ chức, PGS. TS. Phạm Bảo Sơn - Phó Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội chia sẻ về ý nghĩa của Ngày hội: Toán học không chỉ là một môn khoa học thuần túy mà còn có vai trò tích cực, thúc đẩy tư duy logic và khả năng sáng tạo trong hoạt động nhận thức của con người. Từ xưa đến nay, toán học đã chứng tỏ mình như một đỉnh cao trí tuệ của con người, xâm nhập và giữ một vị trí đặc biệt trong hầu hết các ngành khoa học mà vị thế bao trùm một phạm vi rộng lớn của hoạt động thực tiễn và là nền tảng của nhiều lý thuyết khoa học quan trọng. Trong thời đại của toàn cầu hóa, của thế giới phẳng, của big data và trí tuệ nhân tạo... thì toán học lại càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Năng lực toán học đã trở thành một trong những thước đo năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Việc phát triển tư duy toán học, thúc đẩy niềm đam mê, yêu thích với toán học trong học sinh, sinh viên cũng như trong cộng đồng những người trẻ tuổi không chỉ có ý nghĩa đối với sự phát triển KHCN quốc gia mà còn có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội và hội nhập quốc tế của Việt Nam.

PGS. Phạm Bảo Sơn - Phó Giám đốc ĐHQG HN phát biểu khai mạc Ngày hội toán học mở 2019

Phần hoạt động chuyên môn với bài giảng “Thống kê và Xác suất trong chương trình giáo dục phổ thông mới” do PGS.TS. Ngô Hoàng Long (Trường Đại học Sư phạm Hà Nội) tập trung giới thiệu về Thống kê và Xác suất - một trong ba mảng kiến thức quan trọng của chương trình giáo dục phổ thông mới môn Toán, với nhiều thay đổi về triết lý, nội dung và phương pháp. Với cách trình bày đơn giản nhưng đầy cuốn hút, bài giảng của PGS.TS. Ngô Hoàng Long với sự hỗ trợ thảo luận của TS. Nguyễn Chu Gia Vượng (Viện Toán học - Viện Hàn lâm KH & CN Việt Nam) đã mang đến cho gần 250 giáo viên toán cấp THCS, THPT và sinh viên sư phạm Toán năm cuối những kiến thức vô cùng quan trọng, hữu ích. Chủ đề của bài giảng được các đại biểu rất quan tâm và thảo luận cả trong giờ giải lao. Bài giảng đã nhận được rất nhiều phản hồi tích cực từ các đại biểu tham dự.

PGS.TS. Ngô Hoàng Long (Trường Đại học Sư phạm Hà Nội) giảng bài

Ngày Hội toán học mở 2019, đã thu hút được sự tham gia tổ chức của 20 đơn vị giáo dục toán học và khoa học có uy tín cũng như nhiều trường phổ thông và trường quốc tế. Các hoạt động trải nghiệm toán học và khoa học “Trong xứ sở Toán học diệu kỳ” của MOD năm nay thực sự đa dạng và phong phú. Trong những năm đầu được tổ chức, số lượng các đơn vị tham gia phối hợp nội dung còn hạn chế bởi yêu cầu của Ban tổ chức là tất cả các hoạt động đều phải thể hiện rõ mối liên hệ với Toán học. Năm nay, sau khi nhận được khá nhiều sự quan tâm và đề xuất tham dự của các đơn vị trên địa bàn TP. Hà Nội, Ban tổ chức chỉ giới hạn 20 đơn vị để đảm bảo nội dung và chất lượng hoạt động. Năm 2019, bên cạnh các trò chơi toán học rất đa dạng và hấp dẫn (PoMath, Ubermath, Pinnacle, Gmaths, IEG….) các bạn trẻ có cơ hội tìm hiểu về các mô hình dự báo ô nhiễm không khí ở khu vực Hồ Hoàn Kiếm (Trường ĐH Thủy Lợi, Trung tâm UMMISCO/IRD); được trực tiếp thử tạo ra các khối hình đẹp mắt từ bộ lắp ghép hình học đa năng của GEROBO; được tìm hiểu và thực hành phóng thử tên lửa bằng chân, được tập làm mô hình vệ tinh và trực tiếp ngắm vết đen mặt trời qua kính thiên văn với các kích thước khác nhau (Vườn ươm tri thức), được chỉ dẫn vì sao chỉ cần dùng công cụ gấp giấy lại có thể giải được bài toán chia ba một góc, một bài toán cổ của Hy Lạp (Hội Origami Việt Nam), tham gia cuộc thi toán và tiếng Anh vui nhộn Kahoot (Trường quốc tế Horizon International), v.v. và rất nhiều hoạt động khác.

Ngoài các khu vực trải nghiệm Toán và khoa học, các em học sinh được tham trải nghiệm tại 2 Xưởng thực hành Toán học tìm hiểu về phép đối xứng (IEG) và giải quyết vấn đề “Tại sao bánh xe lại hình tròn? (S3).

Ngoài ra, Triển lãm “Những ô cửa Toán học” trưng bày các sản phẩm gấp giấy đặc sắc do Hội Origami Việt Nam thực hiện, các sản phẩm này đã từng được giới thiệu trong triển lãm nghệ thuật ở trong nước và nhiều nước trên thế giới. Nghệ thuật gấp giấy Origami bên cạnh giúp cho các em nhỏ rèn luyện tính cẩn thận, khéo léo còn sử dụng rất nhiều các tính chất hình học sơ cấp, và là một công cụ tốt để giúp cho học sinh hiểu rõ hơn và học tốt mạch kiến thức về hình học và đo lường.

Các em học sinh thích thú tham gia vào các hoạt động trải nghiệm

Cũng trong dịp này, Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán vui mừng giới thiệu với độc giả cuốn sách “Để không phạm sai lầm - How Not to be wrong” - Toán học ẩn chứa trong cuộc sống, với lời đề tựa của GS. Ngô Bảo Châu. Đây là cuốn sách đầu tiên trong “Tủ sách VIASM” của dự án phối hợp giữa VIASM và AlphaBooks. Với công cụ toán học, chúng ta có thể nhìn thấy được bản chất của rất nhiều các hiện tượng, thông tin thường nhật mà ta vẫn thường coi như là hiển nhiên: Nên đến sân bay sớm đến mức nào? Vì sao cha mẹ cao lớn lại sinh ra con thấp hơn? khả năng một người mắc ung thư như thế nào? Cuốn sách đưa ra những lời giải đáp đôi khi rất bất ngờ, nhưng đầy thuyết phục cho những câu hỏi trên và một loạt những câu chuyện nảy sinh trong thực tế khác, sử dụng công cụ toán học.

Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán xin được cảm ơn các đơn vị đã cùng đồng hành với Viện tạo nên một Ngày hội toán học mở vô cùng hấp dẫn và thành công năm nay:

- Đơn vị phối hợp tổ chức: Đại học Quốc gia Hà Nội, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội.

- Các đơn vị phối hợp nội dung:

+ Các đơn vị giáo dục toán học và khoa học: Học viện sáng tạo S3; Trung tâm toán tư duy POMATH; Nhóm toán tin MaSSP; UberMath; Học viện phát triển tư duy và kỹ năng IEG; Trung tâm Toán - Khoa học Tiếng Anh GMaths; Trung tâm Giáo dục Quốc tế Pinnacle.

+ Các Trường THPT: Trường Song ngữ Quốc tế Horizon; Trường Phổ thông liên cấp TH School; Trường THPT Khoa học giáo dục (HES)- Trường ĐH Giáo dục, ĐHQGHN; Trường PTLC H.A.S; Hệ thống giáo dục Alpha.

+ Các đơn vị công nghệ, các trường đại học: Kidscode; Vườn ươm Tri thức; Trường ĐH Thủy lợi; UMMISCO-IRD; GEROBO; AmericanSTEM, ĐH FUNIX, Stem robotics - Damibot; Hội Origami Việt Nam.

+ Tạp chí và nhà xuất bản: Alphabooks, Tạp chí Pi.

MOD 2019 Khu vực phía Nam sẽ được tổ chức vào ngày 24/11/2019, tại Trường Trung học thực hành Sài Gòn.

Một số hình ảnh của Ngày Hội toán học mở: