Chiều ngày 27/12/2024, Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán (Viện NCCCT) đã long trọng tổ chức Hội nghị Tổng kết hoạt động năm 2024 và triển khai nhiệm vụ năm 2025.

Hội nghị vinh dự đón tiếp gần 100 đại biểu tham dự trực tiếp và trực tuyến từ khắp mọi miền trên cả nước. Về phía Bộ Giáo dục và Đào tạo, Hội nghị vinh dự được chào đón Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc - Trưởng Ban điều hành Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học giai đoạn 2021-2030 (Chương trình Toán) cùng đại diện lãnh đạo Văn phòng, Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Vụ Kế hoạch - Tài chính, Vụ Tổ chức cán bộ, Vụ Pháp chế. Tham dự Hội nghị có các thành viên Ban Điều hành Chương trình Toán; Ban chấp hành Hội Toán học Việt Nam; đại diện lãnh đạo các cơ sở giáo dục, viện nghiên cứu, các đơn vị đối tác; cùng đông đảo giảng viên, nhà khoa học và những người bạn thân thiết của Viện NCCCT. Về phía Viện NCCCT có Ban Giám đốc Viện các thời kỳ, PGS.TS. Lê Minh Hà - Giám đốc điều hành, cùng các thành viên Hội đồng khoa học, cộng tác viên lâu dài, cán bộ nghiên cứu và toàn thể cán bộ nhân viên của Viện.

Phát biểu tại Hội nghị, PGS.TS. Lê Minh Hà, Giám đốc điều hành Viện NCCCT, cảm ơn sự tham gia của đông đảo quý vị đại biểu cũng như nhắc lại chặng đường 14 năm hình thành, xây dựng và phát triển đầy tự hào của Viện NCCCT cùng những thành quả, ảnh hưởng tích cực mà Viện đã mang lại cho cộng đồng Toán học Việt Nam. Các kết quả có được là nhờ vào sự chỉ đạo sát sao của Lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo; sự ủng hộ của các bộ, ngành; sự chung tay góp sức của các Vụ, Cục chức năng của Bộ GD&ĐT, Bộ KHCN; các đơn vị đối tác, của cộng đồng Toán học Việt Nam; của các giảng viên, nhà khoa học, các cộng tác viên và những người bạn thân thiết của Viện.

PGS.TS. Lê Minh Hà trình bày báo cáo tổng kết năm 2024 và triển khai nhiệm vụ năm 2025 

Trong phần tổng kết hoạt động năm 2024, PGS.TS. Lê Minh Hà đã nêu những con số rất ấn tượng mà tập thể Viện NCCCT đã cố gắng, nỗ lực đạt được với kết quả các hoạt động của Viện đạt 127% và các nhiệm vụ của Chương trình Toán đã hoàn thành 120% so với kế hoạch. Trong đó, PGS. Lê Minh Hà đặc biệt nhấn mạnh 10 sự kiện, kết quả nổi bật của Viện trong năm 2024:

1. Sơ kết “Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học giai đoạn 2021-2030”, nhiều nhiệm vụ, giải pháp của Chương trình sau ba năm triển khai đã đi vào hoạt động ổn định và đạt nhiều kết quả xuất sắc.
2. Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã có buổi làm việc với Bộ Giáo dục và Đào tạo, các bộ ngành liên quan và Viện NCCCT về Quy chế tổ chức và hoạt động của Viện. Phó Thủ tướng khẳng định: “...Viện NCCCT được thành lập, hoạt động trong thời gian qua đã thể hiện được vai trò của tư duy đổi mới và góp phần thúc đẩy cho sự phát triển của Toán học ở Việt Nam… Để hoàn thành nhiệm vụ được giao và để đạt được các mục tiêu đặt ra, trong đó có mục tiêu trở thành một viện nghiên cứu tiên tiến quốc tế thì Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán cần có các cơ chế, chính sách, mô hình hoạt động đặc thù. Trước mắt, Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán tiếp tục hoạt động theo quy chế tổ chức và hoạt động, quy chế tài chính đặc thù hiện hành, cho đến khi có các văn bản mới thay thế.…”
3. Các hoạt động hợp tác quốc tế ngày càng mở rộng về quy mô và chất lượng. Trong năm 2024, Viện NCCCT đã tổ chức gần 90 hội nghị, hội thảo, khóa học, trường hè,... đặc biệt là các hoạt động hợp tác quốc tế có kết quả nổi bật, khẳng định uy tín quốc tế của Viện NCCCT. Các nhà Toán học Việt Nam ở nước ngoài và nhà khoa học nước ngoài ngày càng chủ động và tích cực tham gia vào các hoạt động nghiên cứu, đào tạo và các hoạt động chuyên môn ở Việt Nam; đồng thời thúc đẩy kết nối và hợp tác quốc tế về nghiên cứu và đào tạo Toán học.
4. Các hoạt động Hỗ trợ triển khai Chương trình giáo dục phổ thông môn Toán nhận được sự ủng hộ và quan tâm mạnh mẽ của các địa phương. Trong năm 2024, Viện NCCCT đã tổ chức Khóa tập huấn cho giáo viên THPT môn Toán tại nhiều địa phương trên cả nước: Hà Nội, Cần Thơ, Đà Nẵng, Ninh Bình, Bắc Giang, Lạng Sơn, Quảng Trị, Nghệ An,...
5. Các hoạt động Đẩy mạnh truyền thông và phổ biến tri thức Toán học được các cơ sở giáo dục, địa phương hưởng ứng, tạo sân chơi lý thú, bổ ích về trải nghiệm Toán và khoa học cho học sinh phổ thông. Trong năm 2024, Viện NCCCT đã tổ chức nhiều hoạt động Ngày hội Toán học mở tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Quảng Ngãi, Ninh Bình, Bắc Giang và các chuỗi bài giảng đại chúng tại nhiều tỉnh thành. Năm 2024, còn là năm đánh dấu cột mốc 50 năm Việt Nam tham dự Kỳ thi Olympic Toán học quốc tế - IMO (1974-2024) với Chuỗi hoạt động kỷ niệm được Viện NCCCT tổ chức rất quy mô và ấn tượng.
6. GS. Ngô Bảo Châu và TS. Đỗ Việt Cường ra mắt cuốn sách “Lý thuyết số sơ cấp - Phương pháp sơ cấp trong lý thuyết số”, đây là cuốn sách giáo trình bằng tiếng Việt đầu tiên mà Giáo sư Ngô Bảo Châu trực tiếp viết, bước đầu xây dựng tủ sách giáo trình tiếng Việt cho học sinh, sinh viên Việt Nam.
7. Chương trình khoa học “Ứng dụng toán học trong một số lĩnh vực kinh tế - xã hội” do Bộ KHCN chủ trì thành lập Ban chủ nhiệm Chương trình. PGS.TS. Lê Minh Hà, Giám đốc điều hành Viện NCCCT tham gia làm Chủ nhiệm Chương trình.
8. Viện NCCCT đăng cai thành công 2 Hội nghị Toán học quốc tế lớn lần đầu sẽ được tổ chức tại Việt Nam: Hội nghị thường niên của Hội đồng Hội quốc tế Toán ứng dụng và Toán trong công nghiệp (ICIAM - International Council for Industrial and Applied Mathematics) vào cuối tháng 8/2025 tại Hà Nội và Hội nghị Vật lý Toán Quốc tế (ICMP) vào năm 2027 tại Đà Nẵng.
9. Năm 2024, Viện NCCCT ra mắt 02 Chương trình nghiên cứu ngắn hạn dành cho cộng đồng Toán học và ứng dụng: Chương trình “Hợp tác nghiên cứu tập trung (Intensive Research Collaboration Program - IRCP)” và Chương trình “Chủ đề thời sự trong toán ứng dụng và ứng dụng toán học (Hot Topics in Applied and Industrial Mathematics Program - AIMP)”.
10. Các hoạt động hỗ trợ cho nhà khoa học nữ đã và đang được triển khai đạt nhiều kết quả. Năm 2025, trong khuôn khổ dự án Mathematics for Humanity, Viện NCCCT, với sự hỗ trợ của Đại sứ quán Anh tại Hà Nội, Hội toán học Đông Nam Á và Viện Khoa học Khí tượng thuỷ văn và Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn) sẽ tổ chức một hội thảo dành cho các nhà khoa học nữ khu vực Đông Nam Á làm việc trong lĩnh vực toán ứng dụng.

Báo cáo cũng đề ra phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm của Viện NCCCT năm 2025:

1. Tổ chức tốt các hoạt động khoa học quốc tế lớn, tăng cường trao đổi và tham gia các diễn đàn khoa học quốc tế.
2. Đổi mới hoạt động tài trợ cho các nhóm nghiên cứu để thu hút được nhiều hơn nhà khoa học đến từ khu vực ngoài Hà Nội.
3. Tích cực tham gia đóng góp ý kiến xây dựng văn bản, quy định, luật KHCN. Phối hợp cùng các Vụ/Cục của Bộ GD&ĐT, Bộ KHCN và các bộ, ngành hoàn thiện Quy chế tổ chức và hoạt động, Quy chế tài chính đặc thù, đảm bảo hoạt động ổn định và hiệu quả theo đúng mục tiêu khi được thành lập.
4. Rà soát, đề xuất sửa đổi Kế hoạch triển khai Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học giai đoạn 2021-2030. Cập nhật, đổi mới các hoạt động của Chương trình, khắc phục những hạn chế đã được chỉ ra tại Hội nghị sơ kết giai đoạn 2021-2023.
5. Triển khai nhiệm vụ khảo sát, đối sánh Khung chương trình môn Toán 2018 với chương trình của các nước phát triển. Hỗ trợ đổi mới việc giảng dạy môn Toán ở bậc đại học.
6. Tăng cường gắn kết, hỗ trợ cho các địa phương, Sở GD&ĐT trong triển khai Chương trình Toán.
7. Tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ các trường khối kinh tế, kinh doanh phát triển các chương trình đào tạo về khoa học dữ liệu, ứng dụng Toán học. Mở rộng và thúc đẩy hoạt động của các nhóm chuyên gia về khoa học dữ liệu, trí tuệ nhân tạo, công nghệ chuỗi khối, vận trù học, toán cho biến đổi khí hậu và môi trường.
8. Mở rộng hợp tác với các tổ chức, doanh nghiệp trong triển khai nhiệm vụ để tận dụng nguồn lực xã hội.Tích cực vận động tài trợ để gia tăng nguồn lực từ xã hội thực hiện các dự án củng cố và trang bị cơ sở vật chất cho Viện (mở rộng thêm nhà khách, trang bị hệ thống điện mặt trời,...).
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc ghi nhận và chúc mừng những kết quả Viện đã đạt được trong năm 2024, đồng thời đánh giá cao sự cố gắng nỗ lực của đội ngũ cán bộ của Viện NCCCT. Theo Thứ trưởng, với nguồn lực hạn chế nhưng Viện đã làm được rất nhiều việc với kết quả xuất sắc. Trên cơ sở tổng kết hoạt động năm 2024, Thứ trưởng yêu cầu cần rà soát, đánh giá cụ thể, để thấy được những gì đã làm được và khắc phục những khó khăn, hạn chế, tìm nguyên nhân và giải pháp cho những vấn đề còn vướng mắc, trong đó nhấn mạnh rà soát tình hình thực hiện 7 mục tiêu cụ thể đã được nhắc đến trong Quyết định số 2200/QĐ-TTg ngày 22/12/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình Toán.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc phát biểu tại Hội nghị 

Đồng tình với phương hướng triển khai nhiệm vụ của Viện NCCCT trong thời gian tới, Thứ trưởng nhấn mạnh, Viện cần bắt kịp xu thế của thời đại, có những kiến nghị kịp thời để ngày càng triển khai nhiều chương trình hiệu quả, thiết thực hơn nữa, thực hiện quyết liệt các nhiệm vụ được giao, bởi Toán học giúp đất nước có nhiều lợi thế để tiếp thu những thành tựu khoa học công nghệ, bước vào thời đại mới, kỷ nguyên mới.

Trước khi bước vào phần trao đổi, thảo luận, TS. Trịnh Thị Thuý Giang, Phó Giám đốc Viện NCCCT thay mặt Ban Giám đốc gửi lời cảm ơn sâu sắc tới Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc vì đã luôn quan tâm và có những chỉ đạo kịp thời, sâu sát đối với Viện và Chương trình Toán. Suốt 6 năm qua, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc, Viện NCCCT và Chương trình Toán đã có những bước tiến mạnh mẽ và hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ của giai đoạn đầu tiên làm cơ sở để có thể triển khai đồng bộ các hoạt động ở những năm bản lề tiếp theo.

TS. Trịnh Thị Thuý Giang điều hành phần trao đổi, thảo luận tại Hội nghị 

Trong khuôn khổ Hội nghị, các đại biểu tham dự đã có nhiều ý kiến thảo luận và trao đổi để Viện có thể quan tâm và thực hiện tốt hơn nữa kế hoạch nhiệm vụ năm 2025, từ đó hỗ trợ tốt hơn cho cộng đồng Toán học. GS.TSKH. Hồ Tú Bảo nhấn mạnh vai trò quan trọng của Toán học trong thời kỳ công nghệ số, và Toán học cần phải phát triển trong mối quan hệ liên ngành với các ngành khoa học khác như AI, khoa học dữ liệu, tài chính, công nghệ thông tin… Trong thời gian qua, Viện NCCCT và DSLab đã chú trọng phát triển các nhánh nghiên cứu, giảng dạy về Toán ứng dụng; mở rộng quan hệ hợp tác với các cơ sở giáo dục, các doanh nghiệp. Tuy nhiên, để làm được điều này, cần rất nhiều yếu tố, trong đó có sự ủng hộ của Chính phủ, lãnh đạo các Bộ ngành, và đặc biệt là của cộng đồng Toán học và khoa học Việt Nam.

GS. Hồ Tú Bảo trao đổi tại Hội nghị 

Các nhà khoa học lớn như GS.TSKH. Trần Văn Nhung, GS.TSKH. Ngô Việt Trung và GS.TSKH. Lê Tuấn Hoa trao đổi về Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia vừa được ban hành. Nghị quyết đã thể hiện những tín hiệu tích cực về sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với Toán học; đây là cơ hội, cũng là thách thức của Toán học nói chung, của Viện NCCCT nói riêng trong thời kỳ mới.

GS.TSKH. Trần Văn Nhung, nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo 

GS.TSKH. Ngô Việt Trung, nguyên Chủ tịch Hội Toán học Việt Nam

GS.TSKH. Lê Tuấn Hoa, nguyên Giám đốc điều hành đầu tiên của Viện NCCCT 

GS.TS. Nguyễn Hữu Dư chia sẻ một số ý kiến về việc học toán hiện nay cũng như đề xuất một số hoạt động mà Chương trình Toán cần quan tâm. Giáo sư nhấn mạnh, để đạt được mục tiêu, kế hoạch đề ra, Viện NCCCT và Chương trình Toán cần phải có sự đầu tư mạnh mẽ hơn nữa từ Nhà nước.

GS.TS. Nguyễn Hữu Dư, nguyên Giám đốc điều hành Viện NCCCT 

Tham dự trực tuyến từ Quy Nhơn, PGS.TS. Lê Công Trình cho rằng các hoạt động của Chương trình Toán năm 2024 được triển khai rất hiệu quả và đồng bộ trên khắp ba miền. Tuy nhiên, cần có biện pháp để nhiều hơn nữa các hoạt động của Chương trình được triển khai đồng thời ở các khu vực trong cả nước.

Theo thông lệ, vào dịp tổng kết hàng năm, Ban Giám đốc Viện NCCCT sẽ biểu dương các nhân viên xuất sắc và nhân viên có nhiều tiến bộ trong năm. Năm 2024, 9 nhân viên xuất sắc và triển vọng đã được biểu dương: Bà Nguyễn Hoàng Anh; Bà Lê Thị Lan Anh; Bà Trần Thị Bích Diệp; Bà Nguyễn Thị Hải; Bà Trần Thuỳ Linh; Bà Nguyễn Hồng Anh; Ông Nguyễn Quang Huy; Bà Nguyễn Thị Hoà và Bà Nguyễn Thị Hồng.

Ban Giám đốc Viện NCCCT vinh danh các cá nhân xuất sắc, tiêu biểu trong năm 2024 của Viện NCCCT